Na początku roku bieżącego odbył się IX Kongres Stronnictwa Demokratycznego, na którym I Sekr. K.C. P.Z.P.R. tow. Gomółka Władysław tak powiedział o rzemiośle indywidualnym:
“Rzemiosło znajduje w naszej gospodarce trwałe miejsce, dostarcza warsztatów pracy blisko 320 tysiącom osób w miastach, miasteczkach i na wsi. Głównym kierunkiem pracy rzemiosła powinna być działalność produkcyjna, remontowa i usługowa, ulepszająca zaopatrzenie i ułatwiająca życie codzienne ludności zarówno miejskiej jak i rolniczej.”
Na IX Kongresie S.D. podjęto między innymi uchwałę dotyczącą dalszych losów rzemiosła indywidualnego treści następującej:
“Na szczeblu wojewódzkim i centralnym należy powołać jednolite ogólnogospodarcze organizacje rzemiosła, których zakres działania powinien obejmować i cechy i rzemieślnicze spółdzielnie zaopatrzenia i zbytu. Ta jednolita wspólna organizacja wojewódzka i centralna opierać będzie swą działalność o środki finansowe cechów i rzemieślniczych spółdzielni z. i zb.
Do zakresu czynności tej nowej organizacji należeć będą następujące sprawy:
- powołanie Funduszu Rozwoju Rzemiosła,
- budownictwo lokali usługowych,
- zaopatrzenie rzemiosła w surowce,
- zakup maszyn i urządzeń technicznych,
- popieranie inwestycji i udzielanie kredytów rzemiosłu,
- modernizacja warsztatów rzemieślniczych,
- zakup środków transportowych,
- ustalanie cen,
- zróżnicowanie systemu podatkowego,
- polityka szkolenia uczniów,
- sprawy wyróżnień rzemiosła,
- sprawy socjalne,
- sprawy kulturalno – oświatowe
- prawidłowy rozdział zleceń i robót.”
Uchwała ta nie wywołała żadnego entuzjazmu wśród rzemiosła raciborskiego, które jest zdania, że dotychczasowe i wypróbowane przez lata formy organizacyjne rzemiosła zapewniają całkowicie interesy rzemiosła i gwarantują dalszy jego rozwój.
Integracja organizacji samorządu gospodarczego rzemiosła indywidualnego z organizacjami spółdzielczymi – rzem. spółdzielni zaopatrzenia i zbytu jest niebezpieczna i ryzykowna, gdyż spółdzielnie te przeważnie zrzeszają rzemieślników świadczących usługi lub wykonywujących produkcję dla gospodarki uspołecznionej, co jest wyraźnie sprzeczne z uchwałami V Zjazdu P.Z.P.R., a dotyczącymi zadań rzemiosła indywidualnego.
Rok 1969 obfitował w szereg ważnych wydarzeń o charakterze polityczno – gospodarczym, w których żywy udział brało również rzemiosło raciborskie i jego organizacja cechowa. Należały do nich przede wszystkim wybory do Sejmu P.R.L i rad narodowych, obchody XXV lecia P.R.L. i obchody V Dni Raciborza.
Zaraz na początku roku powołano rzemieślniczy Komitet Obchodów w składzie: Podstarszy Cechu Jasny Franciszek,mistrz cukierniczy Kojzar Alojzy, mistrz ślusarski Rymer Ernest, mistrz fryzjerski Grębowicz Marta i kier. b. Cechu Rusek Antoni. Komitet ten zobowiązano do opracowania planu pracy, przewidującego udział rzemiosła w obchodach oraz w podejmowaniu i wykonywaniu czynów społecznych XXV lecia przez rzemiosło raciborskie. Powołany Komitet przy Cechu R.R w Raciborzu opracował apel o podejmowanie i wykonywanie czynów społecznych dla uczczenia XXV rocznicy P.R.L.i rozesłał go do ponad 600 rzemieślników – członków Cechu. W rezultacie tej akcji blisko 50% ogółu rzemiosła wykonało różnych czynów społecznych, jak bezpłatne usługi remontowo – budowlane w szkołach, przedszkolach, świetlicach gromadzkich, strażnicach wojskowych, gromadzkich radach narodowych itp. na łączną sumę ponad 125 tysięcy złotych.
Z inicjatywy Zarządu Cechu przygotowano młodzież rzemieślniczą do wzięcia udziału w wojewódzkim przeglądzie rzemieślniczych zespołów artystycznych, który odbył się w ramach uroczystości XXV lecia P.R.L w Opolu w dniu 25.05.69 r., a na którym córka mistrza złotnika Glensk Teresa zajęła I miejsce w klasie fortepianu. Również i inna grupa młodzieży rzemieślniczej z Raciborza brała udział w wojewódzkiej spartakiadzie w Nysie w dniu 22. VI. 1969 r. oraz w III Ogólnopolskiej Spartakiadzie młodzieży rzemieśln. w Szczecinie w dniu 12 – 15 września 1969 r.
Nie zabrakło aktywu rzemieślniczego w kampanii przedwyborczej do Sejmu P.R.L.i rad narodowych. Na zebraniach przedwyborczych rzemiosła, w których brali udział kandydaci na radnych szeroko dyskutowano problemy rzemiosła i zgłoszono 8 różnych postulatów i wniosków, skierowanych do Komitetu Frontu Jedności Narodu w Raciborzu. Spośród rzemiosła zgłoszono Kom. Fr.J.N. 40 rzemieślników jako kandydatów na radnych do P.R.N., M.R.N. i G.R.N. W komitetach F.J.N. pracowało 57 rzem. 5 naszych rzemieślników pomagało w dniu wyborów przewozić chorych i niedołężnych do lokali wyborczych.
W dniu 1 czerwca 1969 r. zostali wybrani na radnych następujący kol. kol.:
do M.R.N. w Raciborzu:
- kol. Pinior Józef mistrz kowalski z Raciborza
- kol. Rusek Antoni kier. biura Cechu
do M.R.N. W Kuźni Raciborskiej:
- kol. Kocjan Edward mistrz fryzjerski
do G.R.N. w Tworkowie:
- kol. Bożek Konrad mistrz stolarski z Tworkowa
- kol. Socha Alojzy mistrz kowalski z Bieńkowic
do G.R.N. w Łubowicach:
- kol. Czogała Alojzy – kołodziej z Grzegorzowic
do G.R.N. w Turzu:
- kol. Grycman Alojzy mistrz studniarski z Turzu
do G.R.N. w Rudniku:
- kol. Kremzer Antoni mistrz malarski z Miedoni
do G.R.N. w Markowicach:
- kol. Kiderys Ksenia mistrz kraw. Damskiego z Markowic, która następnie została wybrana na Przew. Prez. G.R.N w Markowicach.
Celem zwiększenia opieki Cechu nad członkami Cechu w terenie, powołano w dniu 5 maja 1969 r. dla Gromad Krzanowice, Krzyżanowice, Tworków, Turze i Kuźnia Raciborska – Terenowe Grupy Działania, opracowując dla nich regulamin treści następującej:
§1 Terenowa Grupa Działania Cechu R.R. w Raciborzu, zwana dalej Terenową Grupą, obejmuje swym zasięgiem teren grom.
§2 Do zakresu działania Terenowej Grupy należą następujące sprawy:
a)sprawowanie pieczy nad zachowaniem etyki rzemieślniczej i dyscypliny wobec klienta;
b)propagowanie szkolenia rzemiosła i czuwanie nad szkoleniem w warsztatach rzemieślniczych;
c)propagowanie doszkalania zawodowego rzemieślników członków Cechu;
d)propagowanie postępu technicznego w warsztatach rzemieślniczych;
e)czuwanie nad wykonywaniem przepisów b.h.p.;
f)organizowanie życia kulturalno – oświatowego wśród rzemiosła i młodzieży rzemieślniczej;
g)udzielanie pomocy w ujawnianiu i legalizowaniu nielegalnego rzemiosła
h)propagowanie spółdzielczości rzemieślniczej zaopatrzenia i zbytu
i)informowanie rzemiosła o akcji socjalnej rzemiosła
j)utrzymywanie ścisłej więzi z terenową radą narodową i jej prezydium w realizacji rozwoju usług rzemieślniczych,
k)propagowanie czynów społecznych wśród rzemiosła.
§3 Terenowa Grupa składa sprawozdanie ze swej działalności Zarządowi Cechu R.R. w Raciborzu raz na pół roku do dnia 10 – go po upływie półrocza.
§4 Powyższy regulamin został zatwierdzony przez Zarząd Cechu R.R.w Raciborzu na Zebraniu Zarządu w dniu 5.05.69 r.
W dniu 29 maja 1969 r. powołano na nowo Komisję Kontroli prawidłowej działalności rzemiosła, która po rozpatrzeniu materiału jaki wpłynął do Sądu Cechowego zawnioskowała odebranie 2 rzemieślnikom – Jurczenko Romanowi inst. elektrycznemu i Herasimowiczowi Ludwikowi radio i teletechnikowi z Raciborza – kart rzemieślniczych, gdyż obydwaj dopuścili się wobec klientów oszustwa, przywłaszczania rzeczy i wyłudzania pieniędzy.
W dniu 26 lipca 1969 r. urządzono w Cechu uroczystą akademię, poświęconą XXV leciu P.R.L., na której omówiono również dorobek raciborskiego rzemiosła w tym czasie.
W roku 1945 już w m – cu kwietniu i maju pierwsi rzemieślnicy i ci, którzy tu zostali jako rdzenni Polacy i ci napływowi jako repatrianci lub osadnicy rozpoczęli w zniszczonym mieście i powiecie organizować na nowo swoje warsztaty rzemieślnicze. Na koniec 1945 r. było już czynnych 182 warsztaty rzem., w tym 56 na terenie wsi raciborskiej, a stan zatrudnienia wynosił 236 osób w tym 31 uczniów. Natomiast na koniec 1969 r. mamy czynnych 650 warsztatów rzem. zatrudniających blisko 1100 osób i szkolących ponad 250 uczniów.
W okresie XXV lecia P.R.L. Rzemiosło raciborskie wyszkoliło ponad 2100 uczniów, na Społ. Fundusz Bud. Szkół wpłaciło 729783 zł, wybudowało 1 Dom Rzemiosła wartości 1.0001000 zł i wykonało różnych czynów społecznych na sumę blisko 520.000 zł.
W ramach obchodów XXV lecia P.R.L. Miasto Racibórz urządziło w m -cu wrześniu 1969 r. - “V Dni Raciborza”, w których brało udział ponad 200 rzemieślników i 120 uczniów.
W dniu 14 września 1969 r. z tej okazji Zarząd Cechu zorganizował spotkanie z pierwszymi pionierami rzemieślnikami, którzy w r 1945 organizowali jako pierwsi swoje warsztaty rzemieślnicze i jako pierwsi organizowali Cechy i Pow. Zw. Cechów w Raciborzu. W spotkaniu tym wzięło udział 14 pionierów rzem, jak Ulański Józef, Tkacz Tadeusz, Gurdek Tadeusz, Kwaśnica Karol, Szyra Teodor, Nowak Józef, Palowski Rudolf, Kojzar Alojzy wszyscy z Raciborza oraz Filip Franciszek, Lamla Franciszek, Modla Emeryk, Wałach Julian, Dyrszlag Alojzy i Werner Jan z powiatu raciborskiego. W czasie spotkania wręczono zasłużonym działaczom pamiątkowe świeczniki.
Z okazji XXV lecia P.R.L. Izba Rzem. w Opolu odznaczyła kol. kol. Rymera Ernesta, Gleich Annę i Urbanka Jana “Srebrną Odznaką “ za szkolenie uczniów, a Związek Izb Rzem. w Warszawie odznaczył “Honorową Odznaką Rzemiosła” następujących rzemieślników: Grębowicz Martę, Derwisz Marię, Furman Maksymiliana, Kostkę Leona i Celniak Bronisława.
W październiku 1969 r. Cech wspólnie z wydz. Przem. Prez. M.R.N. i P.R.N. w Raciborzu opracował program rozwoju warsztatów rzem. na r 1970 i lata 1971-1975. W/g założeń programu stan warsztatów, zatrudnienia i ilość uczniów ma wynosić:
na dzień 31. XII. 1970 r. - warsztatów 753, zatr. 1198 w tym uczniów 242
na dzień 31. XII. 1975 r. - warsztatów 828, zatr. 1341w tym uczniów 327.
Rok 1969 zamknięto następującymi wynikami:
Ilość warsztatów rzem. 647 w tym 441 warsztatów na wsi.
Stan zatrunienia 1131 osób w tym 256 uczniów.
Osiągnięte obroty 66.111 tys. Zł w tym 32.906 tys usług dla ludu.
Suma uzyskanych kredytów w SOP – 1.863 tys. zł.